.jpg)
In België blijft langdurige werkloosheid een cruciaal thema op de politieke agenda. Een recente analyse, onder leiding van Philippe Defeyt en gedateerd op 20 juli 2024, geeft een gedetailleerd beeld van de situatie van volledig gecompenseerde werkloze werkzoekenden (WW-DE) gedurende meer dan twee jaar. De studie brengt enkele onverwachte gegevens aan het licht en suggereert enkele gedurfde ideeën voor de toekomst van het werkgelegenheidsbeleid in Wallonië en de rest van het land.
Het rapport onthult een aanzienlijke daling van het aantal langdurig werklozen met een uitkering sinds januari 2015, van ongeveer 183.000 naar 116.000 in april 2024. De daling is vooral opmerkelijk in Vlaanderen (-46%), gevolgd door Wallonië (-37%) en Brussel (-23%). Ondanks deze positieve trend blijft de situatie echter zorgwekkend, vooral in Wallonië, waar het aandeel langdurig werklozen in het nationale totaal terug is op het niveau van 2015, namelijk ongeveer 45%.
Philippe Defeyt wijst op een realiteit die vaak over het hoofd wordt gezien: veel langdurig werklozen hebben wel gewerkt, zij het vaak in kortdurende jobs. In april 2024 hadden ongeveer 42.000 langdurig werklozen minstens één keer gewerkt sinds ze de drempel van twee jaar werkloosheid overschreden. Deze gegevens weerleggen het stereotiepe beeld van de werkloze “profiteur” en benadrukken de administratieve moeilijkheden en financiële risico's die gepaard gaan met frequente overgangen tussen werk en werkloosheid.
Het rapport werpt een cruciale vraag op: hoe kunnen langdurig werklozen effectief worden gereïntegreerd in de arbeidsmarkt? Er zijn twee tegengestelde visies: het stopzetten van de werkloosheidsuitkeringen voor inactieven met een overdracht naar het leefloon, of de invoering van een werkgarantie met een systematisch aanbod van een contract in de publieke of vrijwilligerssector na twee jaar werkloosheid. Daarnaast overweegt Wallonië een gemeenschapsdienst voor bepaalde werklozen, hoewel deze optie vragen oproept over de doeltreffendheid op lange termijn en de billijkheid van het systeem.
Defeyt benadrukt de noodzaak om de profielen en achtergronden van langdurig werklozen beter te begrijpen alvorens nieuw beleid te implementeren. Maatregelen zoals gemeenschapsdienst of stages moeten worden aangepast aan de persoonlijke kenmerken van de werklozen (leeftijd, gezondheidstoestand, soort huishouden) en aan hun situatie met betrekking tot het degressieve karakter van werkloosheidsuitkeringen.
Deze analyse benadrukt de complexiteit van langdurige werkloosheid in België. Het vraagt om een genuanceerde aanpak die verschillende strategieën combineert om duurzame en rechtvaardige oplossingen te bieden en zo de effectieve re-integratie van deze mensen op de arbeidsmarkt te bevorderen.