Bart De Wever, federaal formateur en centrale figuur in de Arizona-coalitie, heeft een reeks maatregelen onthuld die op de onderhandelingstafel liggen. Tot de meest opvallende behoren de afschaffing van de ecocheques, de hervorming van de pensioenen en wijzigingen aan de werkloosheidsuitkeringen. Deze voorstellen bevinden zich nog in de ontwerpfase en er is nog niets besloten.
Naar verluidt zullen de ecocheques, die oorspronkelijk bedoeld waren om milieuvriendelijke aankopen aan te moedigen, binnenkort verdwijnen. Hoewel deze beslissing bekritiseerd werd door bepaalde sectoren, zoals deze van de huishoudelijke toestellen, zal ze gecompenseerd worden door een verhoging van de maaltijdcheques. De maaltijdcheques, die momenteel maximaal 8 euro per dag bedragen, zouden kunnen worden verhoogd tot 10 euro, waardoor werknemers meer inkomen krijgen.
De pensioenhervorming staat ook centraal in het debat. De Wever stelt voor om het systeem van SWT te beperken om de komst van nieuwe begunstigden te voorkomen. Dit systeem wordt steeds minder gebruikt door werknemers, zoals Philippe Defeyt in 2023 aangaf: van de 100.000 mensen die in 2014 van deze regeling profiteerden, bleven er in 2023 nog minder dan 20.000 over! Daarnaast wil Bart De Wever, aldus het dagblad Le Soir, ook vervroegd pensioen voor mensen die nog geen 35 jaar gewerkt hebben, bestraffen en de regeling voor SWT aanscherpen. Er is ook sprake van om de toegang tot het minimumpensioen te beperken tot mensen met een loopbaan van minstens 35 jaar.
Het ambtenarenpensioen is ook onderdeel van de onderhandelingen. De Wever zou graag zien dat het berekend wordt op basis van de laatste twintig gewerkte jaren, in plaats van de huidige tien. De perequatie van ambtenarenpensioenen, waardoor de pensioenen van gepensioneerde ambtenaren worden aangepast als de lonen van actieve ambtenaren worden verhoogd, zou worden afgeschaft. Tot slot zouden ze ook geen ziektedagen meer kunnen opbouwen om eerder met pensioen te gaan.
Tegelijkertijd zouden de werkloosheidsuitkeringen beperkt kunnen worden tot twee jaar, met uitzonderingen voor oudere werknemers die bijna met pensioen gaan en werknemers die een opleiding volgen in sectoren met een tekort. Bovendien zouden de uitkeringen worden herzien en gecontroleerd om ervoor te zorgen dat ze de inkomens van laagbetaalde werknemers niet overschrijden, en zouden ze niet langer systematisch worden geïndexeerd in lijn met de lonen in de privésector.
Hoewel deze voorstellen bedoeld zijn om de overheidsfinanciën te consolideren en de werkgelegenheid te stimuleren, hebben ze tot bezorgdheid geleid over de gevolgen voor de koopkracht van mensen, vooral voor de meest kwetsbaren. Het debat gaat door terwijl de Arizona-coalitie een consensus probeert te vinden over hoe economische en sociale vereisten met elkaar in evenwicht kunnen worden gebracht.
Aangezien de onderhandelingen nog aan de gang zijn, blijft de uitkomst van deze hervormingen onzeker, maar ze geven al aan dat België bereid is om zijn steun- en herverdelingsmechanismen grondig te herzien. De vraag blijft of deze maatregelen erin zullen slagen een evenwicht te bewaren tussen sociale rechtvaardigheid en economische strengheid, of dat ze de bestaande ongelijkheden zullen verergeren.