Een recent rapport van PensionStat, een echte röntgenfoto van de tweede pensioenpijler, onthult een tweeledige realiteit, waarbij toegang tot een waardige aanvullende pensioen een parcours vol hindernissen blijft.
Stel je voor: je bent een hardwerkende werknemer, die elke maand gewetensvol bijdraagt. Toch riskeer je bij je pensionering een zeer mager aanvullend pensioen te ontvangen. Dit is de koude douche die Sigedis ons voorschotelt.
Hoewel 68% van de Belgische werknemers in 2023 profiteert van een aanvullend pensioenplan, een lichte verbetering ten opzichte van 2019 (64%), blijft een derde achter. Meer dan een miljoen mensen (precies 1.304.404) zijn zo verstoken van deze financiële reddingsboei, die toch zo noodzakelijk is voor het pensioen.
Zelfs als je een aanvullend pensioen hebt, betekent dit niet dat je bijdrage voldoende is. De regering streeft naar een minimale jaarlijkse bijdrage van 3% van het brutoloon voor alle werknemers tegen 2035. Een lovenswaardig doel, maar volgens ons onvoldoende: wij pleiten voor een minimale bijdrage van 5%. Maar in 2023 haalt slechts 24% van de werknemers deze drempel van 3%. Anders gezegd, drie op de vier werknemers (76%) zitten onder deze kritieke grens. Genoeg om slapeloze nachten te veroorzaken...
De ongelijkheden tussen de geslachten blijven bestaan. Hoewel de participatie van vrouwen toeneemt (62% in 2023 tegenover 57% in 2019), blijft deze lager dan die van mannen (73%). Bovendien is hun mediane bijdrage 16% lager. Een schrijnende ongelijkheid, die bovenop de loonkloof en vaak onderbroken carrières komt.
Met een gemiddelde jaarlijkse bijdrage van €1.770 en een mediaan van €617, begrijpen we snel dat de realiteit verre van uniform is. Zo wordt het verschil tussen het gemiddelde en de mediaan verklaard door het feit dat de verdeling van bijdragen sterk ongelijk is. In 2023 werd weliswaar meer dan 4,7 miljard euro gestort, maar de helft van de actieve aangeslotenen heeft een bijdrage van minder dan 2% van hun salaris. Een zeer mager cijfer.
Sommige sectoren, helaas niet gespecificeerd in het rapport, zijn bijzonder betrokken. Drie sectorale plannen omvatten bijna 70% van de aangeslotenen met een bijdragepercentage van ongeveer 0,3%. Dat is tien keer minder dan het door de regering beoogde tarief! Een gerichte hervorming is noodzakelijk om een sociale ramp te voorkomen.
Het rapport van Sigedis klinkt als een waarschuwing. Het is dringend nodig om werkgevers en werknemers te sensibiliseren, sectoren in moeilijkheden te hervormen en een universele en toereikende dekking voor elke werknemer te garanderen, naar het model van Nederland. Anders dreigt het pensioen een bron van angst te worden voor veel Belgen.